Šta su isparljiva organska jedinjenja

Isparljiva organska jedinjenja (Volatile Organic Compounds – VOCs) obuhvataju veoma širok opseg organskih jedinjenja koja isparavaju već na sobnoj temperaturi. Do sada je poznato više od 10.000 različitih jedinjenja sa ovim karakteristikama, a većina je prepoznatljiva po intenzivnom mirisu koji ukazuje na njihovo prisustvo u okruženju.

Zašto je važno kontrolisano koristiti
isparljiva organska jedinjenja?

Visoka isparljivost na sobnoj temperaturi i činjenica da su sastavni deo proizvoda koji se koriste u domaćinstvima i u radnoj sredini ukazuju na to da su ova jedinjenja prisutna svuda oko nas. Neka od njih mogu imati i negativan uticaj na zdravlje ljudi i životnu sredinu. Dugotrajna izloženost visokim koncentracijama pojedinih jedinjenja u zatvorenom prostoru, može da izazove umor, glavobolju, iritaciju očiju i kože, ali i probleme u funkcionisanju respiratornih organa. Neadekvatan način upotrebe VOC može značajno da poveća njihovu emisiju iz industrijskih aktivnosti, pre svega u vazduh, ali i u druge medijume životne sredine. Ova jedinjenja reaguju sa drugim zagađujućim materijama prisutnim u vazduhu i direktno utiču na formiranje fotohemijskog smoga i gasova staklene bašte.

Gde se koriste isparljiva organska jedinjenja?

Isparljiva organska jedinjenja imaju vrlo široku primenu u proizvodnji različitih proizvoda koji se svakodnevno koriste. Najčešće su u upotrebi aceton, benzen, etilen glikol, perhloretilen, toluen i ksilen, ali i mnoga druga jedinjenja. Široka primena ovih jedinjenja zasniva se na njihovoj upotrebi pre svega kao organskih rastvarača, kod različitih vrsta premaza za metal, plastiku, drvo i kožu, sredstava za lepljenje delova proizvoda, sredstava za čišćenje, omekšivača, disperznih sredstava i kao konzervanasa. Mogu se naći u proizvodima kao što su građevinski materijali, boje, lakovi, lepkovi, nameštaj i proizvodi od drveta, proizvodi od gume i obuća.